De mening 1 #DSAvond

03/12/2018, DSAvond – Zo’n 65000 mensen betoogden in Brussel voor het klimaat. In een beschaafd land wordt, na zo’n manifestatie, een delegatie door de regering ontvangen, die vervolgens haar beleid bijstelt. Niet zo in België, waar het parlement lustig verder hakketakt over dat andere hete hangijzer: het Migratiepact. Als enigen in Europa zijn onze politici er nog niet uit: de ene helft wil tekenen, de andere helft staat erop dat België zich bij een stelletje schurkenstaten voegt voor wie het woord Verlichting uitsluitend betrekking heeft op gloeilampen.

Er was mij om een mening gevraagd. Une opinion. Die heb ik niet, vandaag. Ze wordt overstemd door iets fundamenteler: une emotion. Reden te meer om te luisteren. Want, schrijft de Franse politicoloog Dominique Moïsi in een recente analyse van de Europese crisis, als we de liberale democratie willen redden van het populisme dat haar bedreigt, kunnen we de emoties van het volk beter ernstig nemen. In onze tijd zijn dat angst en woede.

Neem de Franse gele hesjes: terechte colère van een groep mensen die zich in de steek gelaten voelt door politici die niet bezig zijn met beleid, maar met verkiesbaarheid. Een colère die helaas alweer politiek gerecupereerd is, door extreemrechts én door extreemlinks: het oplossen van de reële problemen van de betogers is de laagste prioriteit, er politiek garen bij spinnen staat voorop.

Uit een onderzoek van de Amerikaanse universiteit Yale bleek dat angst ons stemgedrag aanstuurt: wie zich onveilig voelt, stemt rechts, wie zich geborgen weet, links. Met deze wetenschap is niet alleen de hele hedendaagse Europese politieke situatie verklaard, ze wordt er ook mee bestendigd. Daarom en alleen daarom worden terreur en migratie, in wezen marginale problemen, opgeblazen tot gigantische proporties. Daarom houdt de regering de situatie in het Maximiliaanpark in stand. Dat we voor die partijcampagne onschuldige mensen laten creperen op straat, is bijzaak.

Onze angst is zo groot dat we bereid zijn er alles voor op te offeren: onze burgerrechten, onze privacy, onze verlichtingswaarden. We stemmen zingend voor een rechtse politiestaat. Geen hond die nog merkt dat politici intussen alle werkelijke problemen, zoals het klimaat, de gezondheidszorg, de werkgelegenheid, het openbaar vervoer, de pensioenen, het onderwijs, cultuur en armoede totaal verwaarlozen. Goed bestuur is immers ondergeschikt aan hun eigenlijke doel: verkozen blijven. Dat, beste politici, veroorzaakt mijn Franse colère. Ik ben het beu belazerd te worden voor uw gewin.

Moïse pleit voor luciditeit, rationaliteit en moed: politici kunnen niet ongestraft met de angst en woede van het volk blijven spelen. Ze moeten de moed bijeenschrapen om, desnoods met het risico de verkiezingen verliezen, de reële problemen aan te pakken, vanuit een oprecht, ideologisch verhaal. Zoals Mathias De Clercq, die schaamteloos zijn gemeentelijke partijprogramma verkwanselde in ruil voor de burgemeesterssjerp, en daarmee de kerngedachte van de liberale ideologie huldigde: het belang van het individu. Eh – not.