Tom Daley -Taboes breken vanop de tienmeterplank #DSOpinie

DSOpinie, 04/12/13 – ‘In een ideale wereld zou ik dit filmpje niet moeten maken, het zou er niet toe mogen doen, maar dat is niet zo, en dus wil ik liever dat jullie het van mij horen.’ Zo kondigde Olympisch schoonspringer Tom Daley zijn coming-out aan in een Youtube-filmpje dat hij maandag zelf tweette. De video is intussen al vijf miljoen keer bekeken.

‘Daley is gay, Usain Bolt is black, the Pope is catholic. Vertel ons iets nieuws,’ reageerden zijn fans. Intussen regent het steunbetuigingen, van teamgenoten en supersterren, van Boy George, Kylie Minogue en Lady Gaga. Zelf nam Daley het woord ‘gay’ niet in de mond; hij vertelde simpelweg dat hij iemand had ontmoet bij wie hij zich ‘veilig en gelukkig’ voelde, en voegde er vrolijk aan toe: ‘that someone is a guy.’ Al vindt hij meisjes ook nog steeds leuk. (Of hij werkelijk bi is, of voorzichtig moet zijn omdat hij in september nog gezegd had niet ‘gay’ te zijn, maar daar wel aan toegevoegd had dat hij het oké zou vinden als het wel zo was, laat ik in het midden.)

Nu is Tom een handige jongen in zijn omgang met de media, dus het zou best kunnen dat hij ergens met zijn vriendje gespot werd en dat deze video slimme damage control is, maar zijn coming-out heeft wel een enorme impact. Want Daley is een superster: hij is een van de populairste Britse atleten en dankzij het duikprogramma Splash! ook een bekend televisiegezicht. Zo’n rolmodel is goud waard voor jonge tieners die worstelen met hun seksualiteit, want de zelfdodingscijfers onder holebi-jongeren zijn nog altijd angstwekkend hoog. (In België denkt bijna de helft wel eens aan zelfdoding, en ze ondernemen ook dubbel zoveel pogingen als hun heteroseksuele leeftijdsgenootjes).

The First Man

Had één van onze Belgische Olympische atleten het ook maar gewoon gezegd. Mijn jeugd had er helemaal anders uitgezien. Zelfs nu zijn er nauwelijks (ex-)topsporters die openlijk voor hun geaardheid uitkomen: met basketbasspeelster Ann Wauters, boksster Daniëlla Somers en handboogschutter Ivan Denis is de lijst zo ongeveer volledig. ‘Nu homo’s kunnen trouwen, zijn rolmodellen niet meer nodig,’ klinkt het vaak. Helaas. Wettelijk is alles prima geregeld, maar de maatschappelijke tolerantie gaat eerder achteruit; kijk maar naar het stijgende aantal gaybashings.

Zijn er überhaupt nog rolmodellen in Vlaanderen? Als ik hard nadenk, kan ik wel wat radiomakers, regisseurs en auteurs bedenken die uit de kast zijn. Stromae schudt af en toe eens aan de boom door wat met gender-modellen te spelen. En er is de premier, natuurlijk. Al is dat wellicht niet het beste rolmodel om mee aan te komen dragen in een gezin dat N-VA stemt, en zo zijn er in Vlaanderen nogal wat. Bovendien gaat ook de premier in zekere zin discreet om met zijn geaardheid: waar we vroeger op officiële gelegenheden wel Celie Dehaene en Mevrouw Van Rompuy te zien kregen, zien we de First Man nooit, ook niet in interviews. Misschien omdat hij er niet is, of dat niet wil, maar voor de beeldvorming helpt dat niet echt. Wat je niet ziet, is er niet. Precies daarom zijn sporters zo belangrijk. Niets is zo ideaal om het stereotype beeld te weerleggen dat homo’s watjes uit de kunstensector zijn als een potente bink. Zoals rugbyspeler Gareth Thomas. Of lekker stuk Tom Daley.

Rode Duivels

Acteur Stephen Fry sprak in Out There, zijn documentaire over homoseksualiteit in de wereld, met een zanger die zijn stem minder gay wou doen klinken om werk te vinden in Hollywood. Want homoseksuele acteurs krijgen zelden heterorollen. Gelukkig sprak hij ook een succesvolle soapacteur die wel openlijk homo is, en toch zijn vaste rol blijft spelen. Fry interpreteerde dat als een teken van hoop: ‘Hollywood is de thermometer in de kont van de VS. Als de tolerantie daar stijgt, stijgt ze overal.’

Behalve in de sport, waar het taboe nog veel groter is. Zelfs heterosporters die hun sympathie betuigen begeven zich op glad ijs. Toen David Beckham poseerde voor de cover van het homoblad Attitude, vreesde zijn entourage voor zijn carrière. Hier is zoiets bijna ondenkbaar; alleen voetballer Carl Hoefkes schitterde ooit al op een homoblad. Het is misschien een ideetje voor de Rode Duivels, om met zijn allen op een ‘It’s okay to be gay’-affiche te gaan staan. Of op een naaktkalender, zoals een Brits roei-team onlangs deed als campagne tegen homofobie.

Maar het echte spul is altijd beter. Is hier bij ons echt geen enkele homoseksuele (ex)topsporter, zwemmer (m/v), judoka (m/v), tennisser (m/v), voetballer (m/v) of volleyballer (m/v) te vinden? Zelfs geen enkele acteur? (Probeer het maar, om drie schermgezichten te noemen. Ik kwam niet verder dan één nieuwslezer.) Zijn wij dat land waar het echt niet voorkomt? Procentueel is dat bijna onmogelijk. En we zouden wel een nieuw rolmodel kunnen gebruiken, want nu Yasmine er niet meer is, staan veel jongeren er weer helemaal alleen voor. Al een geluk dat Sarah Bettens een nieuwe plaat uit heeft.