van fermettebewoners & handtasdiefjes #happy2013

 

Dat die hele verzorgingsstaat nergens goed voor is. Dat het sociale vangnet van ons land de mensen alleen maar lui maakt en aanzet tot profiteren. Meer nog, dat het zelfs leidt tot banditisme. Want dat wie aan het werk is geen tijd heeft om rottigheid uit te halen, zeker niet als hij twee of drie jobs moet doen om rond te komen, maar dat wie niets om handen heeft behalve rondhangen vanzelf in de criminaliteit sukkelt.

Aan het woord geen rechtse verzuurde vlaming, maar wel een anderstalige nieuwkomer. Die vlot verdergaat in dezelfde stijl en zegt ‘niet te willen wonen in een wijk waar veel vreemdelingen wonen, want dat is altijd miserie’ en vindt dat wij Belgen geen rascisten zijn -dat veel mensen ‘reserves’ hebben tegenover moslims en zwarten is terecht, die zijn immers agressief’- want dat zijzelf in de dure modehuizen van Antwerpen altijd heel correct behandeld wordt. Ondanks haar Aziatische uiterlijk.

Welcome to the world, anno 2013. De nieuwe integratieproblematiek is niet langer intercultureel, maar wel een clash tussen de sociale klasses. Tussen winnaars en verliezers. Tussen arm en rijk. Die extremen verzoenen, wordt de grote uitdaging voor onze politici – met als inzet: de verzorgingsstaat.

Politique Politicienne

Dat een niet-Europese nieuwkomer uit een land dat nooit een Verlichting heeft meegemaakt het nut van sociale solidariteit niet inziet, is nog te begrijpen. Het is aan ons, als Europeanen, om de spelregels van onze democratische welvaarts- en verzorgingsstaat, een model dat we in onze bekeringsdrang zelfs naar Afghanistan proberen te exporteren, aan de nieuwkomers uit te leggen.

Helaas zijn we daar de afgelopen decennia -met dank aan de Politique Politicienne, de postjesjagerij, het institutionele geknutsel, de angst bij respectievelijk rechtste en linkse partijen voor impopulaire maatregelen tegen profiteurs in boven- en onderklasse- zelfs bij onze eigen burgers niet langer in geslaagd. Een groot deel van de Belgen moet niets meer hebben van sociale solidariteit. Passé, vinden we. En disfunctioneel bovendien. Te veel mensen profiteren van het systeem, en doen daar niks voor terug. En dus zijn we bereid het kind met het badwater weg te gooien. En we, dat zijn zowel de ‘fermette-bewoners’ als de ‘handtasdiefjes’.

‘Fermette-bewoners’ & ‘handtasdiefjes’

Weg ermee dus, met die hele verzorgingsstaat. Steek gerust je middenvinger op naar de sociale solidariteit. Aan beide zijden van het spectrum. De ‘handtasdiefjes’ vinden dat het systeem hen te weinig kansen geeft -ze vinden geen werk, voelen zich (al dan niet terecht) gediscrimineerd door de fermette-bewoners- en halen daaruit een legitimatie om -al dan niet net binnen of net buiten de grenzen van de wet- van het systeem te profiteren. De ‘fermette-bewoners’ wijzen met een beschuldigende vinger naar de profiterende ‘handtasdiefjes’ en halen daaruit een legitimatie om de grenzen van het systeem wat op te rekken en/of te pleiten voor een uitholling of afschaffing van het systeem.

Beide groepen vinden elkaar niet alleen in typisch Belgisch gefoefel zoals zwartwerk en belastings-/sociale fraude, maar zetten ook Darwin’s evolutieleer handig naar hun eigen hand. De ene groep door met minimale inspanning maximaal van het systeem te profiteren, de andere groep door zich te beroepen op het recht van de sterkste en het te vertikken in een maatschappij van winnaars nog langer de verliezers mee te sleuren. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen welzijn. Voor wat hoort wat.

Allemaal losers

Voor wat hoort inderdaad wat, maar van alle kanten. Als we het systeem in de steek laten, valt een groep mensen die het wel goed bedoelt -een steeds grotere groep, zien we aan de armoedecijfers- door de mazen van het sociale vangnet. Dat onze wereld voor veel mensen stilaan te complex is geworden, of te snel draait, en steeds meer mensen echt niet meer mee kunnen, vergeten we. Dat we allemaal van de ene dag op de andere verliezers kunnen worden -kijk maar naar de Griekse middenklasse die nu op de rand van de armoede bengelt- eveneens. Niet alleen in Belgie, maar in heel Europa, staat ons samenlevingsmodel onder gigantische druk. We bereiken stilaan het kritische houdbaarheidspunt van ons model. En als niet genoeg mensen, van bovenuit en van onderuit, willen bijdragen aan het systeem, dan klapt het in elkaar. Vanzelf.

Praat maar eens met de jongeren van vandaag. Je schrikt je rot. Een angstwekkend groot deel pleit voor een Amerikaans model -‘Elk voor zich, ik betaal niet voor een ander.’ ‘Ik koop me wel een ziekteverzekering, ik draai niet op voor luiaards en oude mensen.’-, terwijl een andere groep zich opmaakt voor een leven in de bijstand -uit defaitisme of uit luiheid- of vindt te mogen pakken wat er te pakken valt -‘We krijgen toch geen eerlijke kansen.’-. Toogpraat, maar wel toogpraat waaruit we samen een toekomst moeten zien te boetseren. Als we de verwezenlijkingen van de Verlichting en de Franse Revolutie, dat wat ons Europeanen tot Europeanen maakt, onze Culturele Identiteit, om maar iets te zeggen, willen redden, is het nu of nooit.

Optimism is the new black

Ik overdrijf. Dat is waar, maar helaas overdrijf ik voor een keer minder hard dan ik zou willen. Dit betoog is bij de haren getrokken, maar het is wel een feit dat we een te groot deel van de deelnemers aan de verzorgingsstaat onderweg zijn kwijt geraakt. Dat te veel mensen er niet meer in geloven.

De burger weer overtuigen van het nut & de werkbaarheid van een democratie en een verzorgingsstaat, dat is de ware uitdaging voor de toekomst. Het zou fijn zijn als alle democratische partijen zich daar de komende jaren mee zouden bezighouden. Het is, als we even eerlijk zijn, tenslotte hun schuld dat het zover is kunnen komen. En hun taak om hierop een antwoord te formuleren, in plaats van zich te laten meeslepen in een niet terzake doend discours over, ik zeg maar iets, de splitsing van een kieskring in het Brusselse. Alleen diegenen die het systeem sowieso liever in elkaar zien klappen, kunnen zich veroorloven zich bezig te houden met andere onzin. Schepenen van Vlaamse Zaken en zo.

Dat gezegd zijnde: op naar een geweldig 2013. Overigens: scepticisme en cynisme zijn helemaal out. Optimism is the new black. Dus ik zou zeggen: vlieg er maar in, heren (& mevrouw) partijvoorzitters!

–

(Ik weet het, volgens De Morgen van eergisteren mag ik het woord fermette-bewoner niet meer gebruiken wegens contra-productief en stigmatiserend. Het zal me wat. Ik ben het zat me vanalles te laten verbieden, van roken op café tot onrespectvol woordgebruik. Ik heb geen zin om de verzorgingsstaat in te ruilen voor een betuttelingsstaat, een systeem dat mijns inziens niet bijdraagt tot volwassen burgerschap en verantwoordelijkheidsgevoel. Bovendien heeft deze hele blog een zeker Tijl Uilenspiegel-gehalte. Wie de dingen scherp wil stellen, kleurt niet met grijstinten. Zoek die Fifty Shades of Political Correctness maar elders.)